De Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM) lanceerde eind januari haar nieuwe aankoopstrategie en openbare oproep bestemd voor promotoren, ontwikkelaars en woningbouwers voor de aankoop van vastgoed bestemd voor sociale huisvesting. Het gaat hier om een essentiële hefboom die een aanvulling vormt op de bouwprogramma's die tijdens de vorige legislaturen zijn goedgekeurd: het Gewestelijk Huisvestingsplan van 2004 en de Alliantie Wonen van 2013. Het doel van de oproep is het verwerven van minstens 650 nieuwe sociale woningen.

Productie versnellen

De gewestelijke beleidsverklaring voorziet in de voltooiing van het Gewestelijk Huisvestingsplan en de Alliantie Wonen. Toch moet worden vastgesteld dat als de opgeleverde woningen en de woningen die in aanbouw zijn tegen juni 2024 worden meegeteld, deze twee plannen in 16 jaar tijd slechts een realisatiegraad van 68% bereikt zullen hebben op het gebied van sociale woningen. Dat is niet voldoende. Het doel is dan ook het openbare woningenbestand voor kwetsbare groepen zo snel en sterk mogelijk uit te breiden door samen te werken met vastgoedpromotoren, -ontwikkelaars en -bouwers.
Hiervoor werd een nieuwe gewestelijke aankoopstrategie uitgewerkt, hand in hand met de privésector. Deze samenwerking werpt reeds vruchten af dankzij de sleutel-op-de-deur-aankopen: sinds het begin van de legislatuur heeft de BGHM versneld gebruik gemaakt van dit systeem, waardoor zij reeds bijna 400 nieuwe woningen heeft kunnen verwerven.
“Het was van essentieel belang om samen met de privésector een snellere en effectievere strategie te ontwikkelen die beantwoordt aan de behoeften van de ovm’s, maar die ook rekening houdt met de werkingswijzen van deze zeer bijzondere sectoren, namelijk de bouwsector en de sector van vastgoedontwikkeling. Daarvoor hebben wij bepaalde taboes doorbroken, uitwisselingen en goede praktijken bevorderd en rekening gehouden met de behoeften van sommigen en onvermijdelijke beperkingen van anderen - in alle openheid - om samen de grondslagen te leggen voor een nieuw partnerschap om de problemen op het gebied van huisvesting in Brussel samen aan te pakken", aldus de Brusselse staatssecretaris voor Huisvesting Nawal Ben Hamou.
“Deze nieuwe samenwerking krijgt gestalte door de ambitieuze openbare oproep die wij op grote schaal tot de sector richten, maar ook door het op poten zetten van een meer gediversifieerde, beter gedefinieerde en snellere aankoopstrategie”, stelt Yves Lemmens, directeur-generaal van de BGHM.

Drie partnerschappen

De nieuwe aankoopstrategie van de BGHM omvat drie hefbomen.
De hefboom D&B+ (Design & Build Plus) vervangt de oude ppp-procedures. De hele procedure werd grondig herzien samen met de sector. Er is gekozen voor een mededingingsprocedure met onderhandeling waarbij de grond door de privésector wordt ingebracht. De termijnen zijn verduidelijkt en bepaalde criteria zijn versoepeld. Deze eerste openbare oproep zal op 27 april 2021 worden afgesloten. Het is de bedoeling deze overheidsopdracht verschillende keren per jaar uit te schrijven.
De hefboom ‘sleutel-op-de-deur aankopen’ was tot nu toe beperkt tot elf gemeenten. Voortaan zal die betrekking hebben op alle Brusselse gemeenten. Omdat deze nieuwe oproep voor sleutelklare aankopen geldig is voor onbepaalde duur, kunnen dossiers op elk moment worden ingediend. 
De derde hefboom is de klassieke aankoop. Het kan gaan om te herbestemmen terreinen of gebouwen (voormalige industrieterreinen, kantoorgebouwen) of om bestaande onbewoonde woningen (woongebouwen, leegstaande of onbewoonbare woningen).
Voor deze drie hefbomen zal het minimumaantal te ontwikkelen woningen verlaagd worden van 50 naar 12 woningen, waardoor de BGHM kleinschaligere, meer gediversifieerde projecten zal kunnen kopen en zo zal kunnen zorgen voor een grotere diversiteit in de wijken.
Elk aankoopproject zal worden voorgelegd aan het Gewestelijk Comité tot aankoop van onroerende goederen (GCAOG) voor goedkeuring van de vraagprijs.

Openbare instrumenten

Naast de aankoopstrategie voorziet het Noodplan voor Huisvesting in twee bijkomende instrumenten om de bouw te bespoedigen, maar ook om het aantal sociale woningen of woningen met sociaal oogmerk in alle Brusselse gemeenten te verhogen:
Het eerste instrument is de invoering van een versnelde procedure voor de afgifte van stedenbouwkundige vergunningen. Deze versnelde procedure (fast lane) is voorbehouden voor vastgoedprojecten met ten minste 25% sociale woningen. Voor deze projecten werd de procedure beperkt tot maximaal 95 dagen.
“Quick and Qualif. Het concept kan in één zin worden samengevat: u bespaart tijd bij het verkrijgen van een stedenbouwkundige vergunning. U kan uw vergunning namelijk verkrijgen in 95 dagen. Ik wil dat de sociale huisvestingsprojecten die ons zullen worden voorgelegd, respect tonen voor hun huurders. Dat is onze eis en wij zullen toekijken op kwaliteit, in het bijzonder architectonische kwaliteit, maar ook op de gebruikte materialen of de energetische en technische prestaties van de installaties. We moeten trots zijn op wat we de komende 100 jaar aan de inwoners zullen aanbieden", verduidelijkt de Brusselse staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet.
Een tweede instrument is de invoering van stedenbouwkundige lasten in natura, die enkel besteed worden aan de bouw van openbare woningen. Deze hervorming wordt aangestuurd door minister-president Rudi Vervoort en de staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet. Het zal ervoor zorgen dat projectontwikkelaars in de eerste plaats bijdragen tot de productie van sociale woningen of woningen met sociaal oogmerk. Het principe is eenvoudig: in gemeenten met minder dan 15% sociale woningen of woningen met sociaal oogmerk (d.w.z. in alle gemeenten behalve Watermaal-Bosvoorde) zullen de stedenbouwkundige lasten uitsluitend moeten worden besteed aan de bouw van openbare woningen. Het doel is tweeledig: het aantal sociale woningen en woningen met sociaal oogmerk doen toenemen en tegelijkertijd zorgen voor een sociale mix in de wijken.
Vastgoedpromotoren, ontwikkelaars en ondernemers die meer willen weten over de aankoopvoorwaarden van de BGHM kunnen rechtstreeks contact nemen met de dienst Aankopen van de BGHM: aankopen@bghm.brussels.

https://www.bouwkroniek.be/article/bghm-eerste-oproep-voor-aankoop-van-meer-dan-650-woningen.38314