14/11/2025 - Tervuren. De Regie der Gebouwen start op 17 november 2025 met de restauratie van de Leuvense poort op de hoek van de Molenberglaan en de Gordaallaan in Tervuren. De poort dateert van 1627 en is door wandelaars en fietsers een veelgebruikte toegang tot het park van Tervuren. De werken duren een 9-tal maanden en kosten zo’n 231.000 euro, inclusief btw. Deze restauratie is mogelijk dankzij de financiële steun van de Nationale Loterij en haar spelers.
Geschiedenis van de poort
De Leuvense poort dateert van 1627 en werd ontworpen door architect Wenzel Coebergher. Ze maakt deel uit van de ommuring die in de eerste helft van de 17de eeuw op vraag van aartshertogin Isabella rond het toenmalige kasteel en de “Warande” (het park) van Tervuren werd gebouwd. Tussen 1625 en 1633 werd de oorspronkelijke houten palissade vervangen door een bakstenen ommuring voorzien van tien poorten die het jachtwild binnen en ongewenste bezoekers buiten dienden te houden. De Leuvense poort is de enige originele poort die bewaard is gebleven. Ze wordt gerekend tot de meest kwalitatieve architectuurrealisaties van de vroegbarokke periode in Vlaanderen.
De Leuvense poort maakt deel uit van het beschermde monument “Park van Tervuren” en het beschermde (cultuurhistorische) landschap “Park van Tervuren met omgeving” . De poort zelf is vastgesteld als bouwkundig erfgoed.
Stabiliteitsproblemen en beschadigd metselwerk
Het grootste deel van de originele constructie en materialen van de Leuvense poort, die hoofdzakelijk bestaat uit baksteen en natuursteen (kalkzandsteen), is doorheen de eeuwen bewaard gebleven. Rond 1941 en eind vorige eeuw zijn er een aantal interventies uitgevoerd, waarbij onder meer vervangstenen geplaatst zijn.
De poort kampt met ernstige stabiliteitsproblemen. Door het ontbreken van de latei is het metselwerk onvoldoende ondersteund. In afwachting van een volledige restauratie, heeft de Regie der Gebouwen de Leuvense poort in 2021 laten stutten om de veiligheid van de voorbijgangers te garanderen.
Ook zijn er verschillende zones met ernstige scheurvorming en loskomende stenen door waterinsijpeling, vorstschade en wortelgroei van planten.
Herstel van de stabiliteit en het oorspronkelijke uitzicht
Bij de restauratie wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de originele materialen en technieken om de Leuvense poort weer in zijn oude glorie te herstellen.
De poort wordt gereinigd en beschadigde stenen worden hersteld of vervangen. Alle voegen worden uitgeslepen en vervangen door een mortel op basis van kalk om een betere uitdroging van de muren te bekomen.
De bovenkant van de poort wordt volledig gedemonteerd en heropgebouwd om de stabiliteit te herstellen. Daarbij worden onder meer steenvolumes verlijmd, corroderende doken en ankers vervangen en een nieuwe eikenhouten latei voorzien.
Ook een deel van de omheiningsmuur van het park die is ingestort door een omgevallen boom, wat verderop, wordt heropgebouwd. Deze dateert van dezelfde periode als de Leuvense poort.
Aan de werken ging een vooronderzoek vooraf door de firma Lapis Arte om de historiek van de poort in kaart te brengen en een analyse te maken van de beschadigingen. Dit vooronderzoek diende als basis voor het bestek voor de eigenlijke restauratiewerken.
Tijdens de werken blijft de Leuvense poort zoveel mogelijk toegankelijk, maar tijdens de demontagewerken aan de bovenkant bijvoorbeeld, zal ze gedurende enkele dagen afgesloten zijn voor voetgangers en fietsers. Dit zal ook het geval zijn tijdens de installatie van de werfinrichting, van 17 tot en met 19 november 2025.
Technische fiche
Eigenaar: Belgische Staat
Opdrachtgever: Regie der Gebouwen
Aannemer: Monument Renovation Technics nv
Duurtijd van de werken: november 2025 - september 2026
Kostprijs restauratiewerken: ongeveer 231.000 euro, inclusief btw
