Biobased isolatiematerialen zijn in België aan een sterke opmars bezig. Ze vormen een goed alternatief voor de traditionele isolatiematerialen. Het is echter belangrijk te weten dat de prestaties van de volledige wand niet door de isolatie alleen bepaald worden, maar ook door de hygroscopische, thermische en akoestische prestaties en de brandveiligheid. Men moet dus een globaal beeld hebben van de bouwsystemen. Gepubliceerd op 03.10.2023 - Auteur Bouwkroniek In het kader van een aantal recente studies werden de prestaties van zes halfstijve biogebaseerde isolatiematerialen (schapenwol, vlas, hennep-cellulose, gerecycleerd textiel, gras, vlas-katoen-hennep) vergeleken met deze van een conventionele halfstijve rotswol. Hiervoor werd er in een proefhuisje met een houten skelet een muur opgetrokken die opgebouwd was uit zeven modules (met een zijde van 1,2 m en een dikte van 20 cm), uitgerust met verschillende sensoren (temperatuur, warmtestromen en vocht). De klimaatomstandigheden in het huisje werden zodanig geregeld dat de omgevingstemperatuur er 18 °C bedroeg en de relatieve vochtigheid 85 %, wat overeenkomt met de omstandigheden in een slecht geventileerde ruimte. IMPACT OP DE RELATIEVE VOCHTIGHEID De biobased isolatiematerialen, die apart getest werden, vertonen goede hygroscopische prestaties. Om deze prestaties in werkelijke omstandigheden na te gaan, werden twee wanden beproefd in een klimaatkamer. De ene wand bevatte vlasvezel, de andere rotswol. Aan de binnenzijde van de wanden waren OSB-platen aangebracht. Hoewel het steeds aanraden is om een dampscherm te plaatsen, werden meerdere proeven zonder dampscherm uitgevoerd om het verschijnsel van vochttransport beter te begrijpen. Aan sommige configuraties werd er een afwerkingsplaat toegevoegd (gips of klei) om de impact ervan te bestuderen. Tijdens de proeven werd in een deel van de klimaatkamer continu een winters klimaat gesimuleerd en in een ander deel een binnenklimaat met om de 24 uur een bruuske verhoging van de vochtigheid om bijvoorbeeld de omstandigheden in een niet-geventileerde badkamer na te bootsen. Vervolgens werd de lucht in de kamer op korte tijd volledig ververst en werd het vermogen van de muur gemeten om het opgehoopte vocht af te geven. In de bestudeerde configuraties wordt de regeling van de relatieve vochtigheid aan de binnenzijde van de wand voornamelijk beïnvloed door de OSB-plaat en vervolgens door de afwerkingsplaat (met een grotere impact voor de kleiplaten dan voor de gipsplaten). De isolatie speelt slechts een ondergeschikte rol. In de praktijk is het verplicht om een dampscherm aan te brengen in wanden die in contact staan met de buitenomgeving. Andere proeven hebben bevestigd dat een dergelijk scherm de impact van de isolatie op de regeling van de vochtigheid van de binnenlucht nog sterker vermindert. IMPACT OP HET ZOMERCOMFORT Door zijn dichtheid heeft houtwol in theorie een hogere thermische faseverschuiving dan rotswol. Om de impact op een volledig systeem na te gaan, werden twee wanden met houtwol of rotswol getest in omstandigheden die een zomerdag met grote temperatuurschommelingen simuleren. De invloed van de binnenafwerking werd eveneens bestudeerd door gipsplaten van 12,5 mm te vergelijken met kleiplaten van 22 mm. Uit de proeven is gebleken dat het type halfstijve isolatie voor deze configuratie een vrij kleine impact heeft op de thermische faseverschuiving en op de maximale temperatuur die tegen de wand gemeten wordt. De binnenafwerking, en in het bijzonder de kleiplaten, hadden een grotere invloed op de thermische inertie van de wand, omdat ze dikker zijn en een grotere dichtheid hebben. Deze vaststelling bevestigt de eerder door Buildwise uitgevoerde simulaties (zie Buildwise-artikel 2021/02.02). Om het zomercomfort te verbeteren, moet er dus eerst werk gemaakt worden van buitenzonneweringen en van een doeltreffende nachtelijke ventilatie. Als men de thermische inertie wil optimaliseren, dan moet men opteren voor isolatiematerialen met een dichtheid van meer dan 100 kg/m³ (stijve houtvezel, kalkhennep ...) of het type of de dikte van de binnenafwerking aanpassen (dubbel zo dikke gipsplaat, kleiplaat ...). Bron: het artikel ‘Naar een beter inzicht in biobased isolatiematerialen’ van ing. Vincent Claude, projectleider bij het laboratorium ‘Bouwmaterialen’, in het Buildwise Magazine van maart-april 2023. Het werd opgesteld in het kader van het Interreg-project ‘Circular Biobased Construction Industry’, gesubsidieerd door de Europese Unie. Enkel het originele artikel, te vinden op www.buildwise.be, geldt als referentie. De metingen hebben aangetoond dat de binnenzijde van de wanden in gezonde toestand bleef (houtvochtgehalte < 20 % en relatieve vochtigheid van de isolatie < 90 %). Dit bevestigt nog maar eens het belang van een verzorgde uitvoering, met een correcte plaatsing van het dampscherm (waterdampdiffusieweerstand Sd ≥ 5 m), een dampopen regenscherm, droge isolatie... https://bouwkroniek.be/materiaal/biogebaseerde-isolatiematerialen-zijn-een-goed-alternatief-50717

Florian Holsbeek - 02 oktober 2023. Powerdaylight staat erom bekend natuurlijk licht binnen te laten via een kleine koepel op het dak. Dit kan zowel op platte als hellende daken, ongeacht de dakbedekking. In bepaalde situaties verdient het de voorkeur om natuurlijk licht via de gevel op te vangen en naar binnen te transporteren. Speciaal hiervoor heeft Techcomlight in het verleden de gevelkit ontwikkeld. Dit is een geschikte oplossing wanneer er weinig ruimte op het dak is, maar ook wanneer de ruimte in de gevel zelf beperkt is of de constructie geen grotere openingen toelaat. Bovendien wordt deze gevelconstructie gebruikt in ruimtes die zich niet direct onder het dak bevinden. Overweeg deze variant ook als (meer) privacy gewenst is. Er komt natuurlijk licht binnen via de gevel, zonder dat mensen van buiten naar binnen kunnen kijken. Hoe werkt het? De koepel, met een diameter van 25, 35 of 53 centimeter, wordt op de gevel gemonteerd. De reflecterende buis transporteert daglicht door de gevelconstructie naar de gewenste ruimte. Het natuurlijke licht wordt vervolgens door middel van een diffuser naar de betreffende ruimte verspreid. Het natuurlijke licht komt binnen via de binnenwand. De diffuser kan ook aan het plafond worden bevestigd als de situatie dat toelaat. In dat geval zijn (enkele) ellebogen nodig. Nieuw plat model Techcomlight brengt een nieuw model op de markt: een platte afwerking aan de buitenkant, met een diameter van 35 cm. Bron: TechcomLight. https://www.architectura.be/fr/actualite/powerdaylight-le-nouveau-modele-kit-de-facade/

Een sluis vernieuwen op maximaal 35 kalenderdagen. Het lijkt een onmogelijke opgave, toch waagde een groep aannemers zich de voorbije vakantieperiode aan zo’n huzarenstuk voor de sluis in Ooigem. Zowel de bouwkundige als elektromechanische uitrusting van de 50 jaar oude sluis op het kanaal Roeselare-Leie werden onder handen genomen. Een minutieuze voorbereiding en een afgestemd samenspel tussen de verschillende partners bleken de sleutel tot succes, want de sluis kon op 1 september, na 35 dagen stremming, opnieuw in gebruik genomen. Gepubliceerd op 03.10.2023 - Auteur Els Jonckheere Het kanaal Roeselare-Leie is een belangrijke aan- en afvoerweg van goederen voor heel wat bedrijven langs de West-Vlaamse waterweg. Het watertransport op het kanaal voor langere periode onderbreken zou nefast zijn voor de bevoorrading van de bedrijven. Om dat te vermijden verplichtte opdrachtgever De Vlaamse Waterweg de aannemer de werkzaamheden gefaseerd uit te voeren en de werkelijke onderbreking van de sluis te beperken tot maximaal 35 kalenderdagen. De tijdelijke maatschap rond algemeen aannemer Artes Depret – staalbouwer Viktor Buyck – elektra-aannemer Besix Unitec en mechanicaspecialist Vandezande nam die handschoen op. “Er ging ruim anderhalf jaar voorbereiding in verschillende fases aan de eigenlijke werken vooraf”, opent projectingenieur Pieterjan Pertz bij Artes Depret. “De eerste fases waren bedoeld om de eigenlijke werken nauwgezet voor te bereiden en zo niets aan het toeval over te laten voor de hoofdwerken van afgelopen vakantieperiode. Zo deden duikers in februari 2022 al de nodige natte opmetingen gedaan om de omloopriolen op te meten. Die informatie was nodig om een passende afsluitconstructie voor de omloopriolen te maken, nodig om de sluis volledig droog te kunnen zetten. Vervolgens hebben we eind mei 2022 een droge opmeting en inspectie van de sluis kunnen doen om onder meer de bouwkunde en rails van de wielschuiven op te meten. Landmeters maakten de inmeting in 2D. We zorgden tegelijkertijd voor een 3D puntenwolkscan als back-up.” Nauwgezette voorbereiding Op basis van al de opgedane informatie werden de voorbereiding en fabricage van de nieuwe elementen, zoals de stalen sluisdeuren, de schuiven van de omloopriolen en vlottende bolders, opgestart en werden de laatste details in de finale uitvoeringsplanning verwerkt. “Naast de voorbereiding van de nieuwe sluisonderdelen, was die voorbereiding ook nodig om de raakvlakken tussen de verschillende aannemers goed op elkaar af te stemmen. Welke activiteiten waren stap na stap nodig om een vervanging correct te doen en welke partner was verantwoordelijk voor welke activiteit? We hebben dit duidelijk vooraf afgestemd en in de planning opgenomen. Zo vermeden we zo veel mogelijk tijdens de werkzaamheden”, vertelt Pieterjan Pertz. Maar hoe goed de voorbereiding ook is, de geprefabriceerde sluisonderdelen moeten perfect passen om de timing te kunnen respecteren. “Vandaar het belang van de natte en droge inspectie om alles exact in te kunnen meten. Deze meetgegevens hebben we verwerkt in een 3D-model van de sluis. Alle partners en de Vlaamse Waterweg hadden continu toegang tot het up-to-date model om de productieplannen op te maken en goed te keuren. Viktor Buyck is ook zo snel mogelijk gestart met de prefabricatie van de verschillende stalen elementen, zodat de andere partners voldoende tijd hadden om hun werkzaamheden af te stemmen op de afgewerkte en opnieuw ingemeten stalen elementen. Zo hebben we niets aan het toeval overgelaten in de prefabricatie”, verduidelijkt Pieterjan Pertz. Groot werfteam De voorbereide stalen sluisdelen werden begin juli naar de projectzone gebracht om ze verder voor te bereiden voor de plaatsing in de sluis. Pieterjan Pertz licht toe: “Op 29 juli zijn we gestart met de eigenlijke werkzaamheden met achtereenvolgens het droogzetten van de sluis en uithijsen van de sluisdeuren, de demontage van de elektromechanica en mechanica, het vernieuwen van de componenten van de sluis en het inhijsen van de nieuwe sluisdeuren.  Om de werkzaamheden in den droge uit te kunnen voeren, werd de sluis afgesloten met schotten en werden de omloopriolen gedicht. Vervolgens hebben we de sluis leeggepompt. Tijdens de werkzaamheden beheersten we het lekwater met kleine pompinstallaties. Om het lekwater te monitoren, hadden we pompwachters voorzien. Zij waren 24/7 aanwezig om onze stroomgroepen, pompen, … te monitoren, zodat we bij een probleem onmiddellijk konden ingrijpen. Het vernieuwen van de componenten vroeg ook werken aan de betonconstructie op plaatsen waar ze bevestigd worden of bewegen. Het vervangen van de elektromechanische uitrusting gaat onder meer om de aandrijving van de deuren en de schuiven met de bijhorende kabelwerken. Op bouwkundig vlak was het renoveren van de draaipunten heel uitdagend. Het systeem moest zich perfect inpassen in de betonconstructie van een heel oude sluis. Leuk weetje: de sluis is ook voorbereid op een latere bediening vanop afstand. Na een testperiode konden we de sluis opnieuw nat zetten. Dat hele proces hebben we dus in 35 kalenderdagen kunnen doorlopen.” Om daarin te slagen heeft het team van de tijdelijke maatschap 24/7 gewerkt. “Er was de klok rond een groot werfteam actief. Op piekmomenten was er 40 à 50 man actief op de werf. Daarnaast hadden we het nodige reservemateriaal en – materieel op de site aanwezig. Er was bijvoorbeeld continu een 280tons kabelkraan op de werf om noodsituaties op te vangen.” Achteraf bekeken, bleek de voorbereiding essentieel in het slagen van het project. “We hebben niets aan het toeval overgelaten. Alle activiteiten werden nauwkeurig besproken en gecommuniceerd binnen het werfteam en met het bestuur, alle medewerkers werden voor iedere activiteit grondig gebrieft tijdens een toolboxmeeting. Voor de werkzaamheden hadden we een stremmingsplanning per uur opgesteld en in een 4D-planning verwerkt, waardoor we voor de werkzaamheden het volledige proces konden visualiseren en eventuele problemen (clashes) konden detecteren.” Sluis Ooigem onder de loep Opdrachtgever: De Vlaamse Waterweg Aannemer: TM Artes Depret – Viktor Buyck – Besix Unitec – Vandezande. Nieuwe sluisdelen: Sluisdeuren Omloopriolen Taatsen Drukstoelen Drempel Laddernissen Wielschuiven Vlottende bolders Algemene betonherstellingen. https://bouwkroniek.be/openbare-ruimte-infra/sluis-ooigem-op-35-dagen-in-het-nieuw-50706