De bouw van grafgalerijen is hoogst uitzonderlijk in Noord-Europa. Vanaf de tweede helft van de 19de eeuw vormt Brussel hierop een uitzondering. De neoklassieke grafgalerijen te Molenbeek zijn een mooi voorbeeld van dit fenomeen. Aan de grondslag om dergelijke bouwwerken op te trekken lag, naast hygiënische reden, tevens het economisch voordeel om concessies aan te bieden als de boven elkaar gestapelde grafnissen. Tevens was dit ook een antwoord op de sterke demografische groei van de Brusselse bevolking. Deze socioculturele en economische waarden van dit monument verantwoorden hun conservering voor onze toekomstige generaties.
In 1880, zestien jaar na de ingebruikname van de begraafplaats, werd de aanleg van de galerijen aangevat. Het bouwwerk werd stelselmatig uitgebreid over een periode van 35 jaar. Het oudste gedeelte van het monument is de deels ingegraven hoofdgalerij, die zo’n 70 m lang is en zich op de hoofdas van de begraafplaats bevindt. De monumentale koepel, die aan de linker- en rechterzijde toegang biedt tot twee overdekte zuilengalerijen, dateert van het begin van de 20ste eeuw.
ORIGIN Architecture & Engineering was er niet op uit de vervallen galerijen ‘als nieuw’ te herstellen. De restauratiefilosofie van het bureau is erop gericht de rijkdom van de tand des tijds te laten zien. Het was dus niet de bedoeling de galerijen van hun patina te ontdoen om hun oorspronkelijke glans en contrast terug te geven. Slechts enkele sterk vervormde grafplaten zijn naar identiek model in Carrara-marmer gereconstrueerd. Daarnaast is de hoofdgalerij van een nieuwe lichtstraat voorzien. Deze herstelt het architecturaal evenwicht en beschermt het monument en zijn bezoekers tegen weer en wind. Omdat er onvoldoende gegevens van de oorspronkelijke lichtstraat voorhanden waren voor een reconstructie, is er gekozen voor een hedendaagse stalen overkapping. Het monument heeft een gepleisterde afwerking, voorzien in een tint ‘Pierre de France’. Dit maskeert de hoofdzakelijk betonnen structuur van de grafgalerijen, die door het ontbreken van een goede waterdichting sterk verweerd was. Daarom zijn tijdens de restauratiewerken sommige dakplaten deels opnieuw gestort en is de koepel extra verstevigd om het gewicht van de bekroning te kunnen blijven dragen.