Dit verhaal begint op schaal van de gemeente Hamme, waarbij het project een puzzelstuk is in een groter geheel. Onze visie is een gelaagd antwoord op de uitgangspunten van het masterplan. In dit masterplan worden een aantal krachtlijnen uitgezet die we heel waardevol vinden en verder hebben uitgewerkt in de architectuur. Het ambitieuze masterplan ‘Hamme 2020’ wil het centrum van Hamme volledig hertekenen tegen 2020. Het reconversieplan omvat enkele cruciale ingrepen die gericht zijn op het verbeteren van de verblijfskwaliteit van de centrumbewoner en bezoeker, door het openbaar domein opnieuw in te richten en een handelslus te creëren, die de commerciële activiteiten in de dorpskern versterkt. Bij het ontwerp van zowel de publieke als private projectgedeelten is er bijzonder veel aandacht gegaan naar de inpassing van het ontwerpvoorstel in zijn context. Het ontwerp stopt niet aan de gevel. De interactie tussen open en bebouwde ruimte, visuele relaties, zachte verbindingen, landschapselementen,… werden allemaal meegenomen in een totaalvisie die moet resulteren in een kwalitatief ruimtelijk totaalproject met aandacht voor de verschillende gebruikers.
Meulenbroekstraat
De nieuwe publieke parking onder de private ontwikkeling maakt het mogelijk het doorgaand verkeer door het centrum af te bouwen. Het Marktplein (en de zgn. “Academiestraat”) krijgt alleszins een meer verkeersluw karakter. Om deze reden zal een groot deel van dit verkeer afgewikkeld worden via de Meulenbroekstraat.
Optimalisatie footprint
Het oorspronkelijke masterplan stelde een volledige inname van de verschillende projectzones voor. Deze benadering resulteerde in een kwantitatieve optimalisatie maar creëerde tegelijk ook een aantal ruimtelijke knelpunten die resulteren in een mindere plankwaliteit. Bij het oplossen van de vele ruimtelijke vraagstukken hebben we een aantal keuzes gemaakt waarvan we overtuigd zijn dat ze een kwalitatieve injectie betekenen voor het Hart van Hamme: om ruimte te maken voor collectief groen en private tuinen, wordt de bouwlijn aangepast. Door de bouwlijn grenzend aan het schooldomein te knikken ontstaat een open ruimte waarin private tuinen, collectief groen en landschapselementen ingericht kunnen worden. Het reeds aanwezige groen op het terrein van de aangrenzende school stopt hierdoor niet abrupt aan de perceelsgrens. Eenzelfde strategie wordt toegepast op het middelste bouwblok.
Een nieuw hart van Hamme
Het masterplan voorzag in een nieuw volume naast de winterkapel. Zowel ruimtelijk als visueel konden wij ons niet vinden in dit standpunt. Dit zou de winterkapel reduceren tot “slechts” een gevel in de rij... Het nieuwe volume zou ook voor een ruimtelijke bottleneck zorgen waarbij een zichtrelatie vanaf de rotonde naar de kerk niet meer mogelijk was. Deze zichtrelatie beschouwen we als een unieke troef voor Hamme en wensten we te behouden. De ruimte naast de winterkapel verdient evenwel onze bijzondere aandacht. Door een luifel op schaal van de omgeving te voorzien ontstaat een plek met een uniek karakter. De relatie tot de kerk en het Marktplein, de winterkapel als decor, de link naar de nieuweacademie, laden deze plek op zodat een bijzondere ruimte ontstaat die vele functies kan vervullen.
Ontwerp
De Markt, een belangrijk deelproject van ‘Hamme 2020’, wordt een verkeersluw en groen binnengebied en er wordt een hedendaags gebouw voor de kunstacademies opgericht. Synchroon met deze beweging zal de bibliotheek een nieuw onderkomen vinden in het voormalig klooster en de winterkapel, en wordt er een doorwaadbare binnentuin tussen de twee gebouwen aangelegd die het geheel zal verbinden en uitnodigt tot verpozen. Als drager van dit project, komt er een ontwikkeling van 70 woningen en 3000 m² handelsruimte in een groene kern. Het centrum van Hamme wordt een levendige oase, waar ontspanning en ontmoeting centraal staan. De kapel en de (façade van de huidige) academie zijn beeldbepalend op het Marktplein. Samen met de Sint-Pieters Banden kerk en de pastorie bepalen ze in sterke mate het historisch karakter van het centrum. Daarom worden ze geïntegreerd in het nieuwe planconcept. Daarnaast worden ook een aantal waardevolle bomen behouden en wordt het groen uitgebreid en ingepast op oude en nieuwe publieke pleinen. De publieke functies worden geclusterd rond de historische gebouwen. Een nieuw gebouwvolume sluit aan op het patrimonium en vormt er een geheel mee. De gebouwen omarmen een groen publiek binnengebied, dat wordt ingericht als ‘kapeltuin’, een plek die een zekere intimiteit en rust uitstraalt. De bibliotheek wordt voorzien aan de kant van de Markt, de academie in de noordelijke vleugel. De cafetaria en een luifelconstructie vormen het bindend element tussen de beide. Sheddaken brengen noorderlicht in nieuwe gebouwen. Voor de woongebouwen van de private ontwikkeling gaan we op zoek naar eenheid over de bouwblokken heen. We kiezen voor gebouwstrips dwars op de erfstraten, zodat het beoogde open beeld vanaf het publiek domein blijft gewaarborgd. De woningen genieten door deze inplanting van een optimale oostwest oriëntatie, en worden opgetrokken in een coherente materialisatie en vormentaal. Op de sokkel voorzien we groene daken als private (of collectieve) buitenruimte van de woningen.
