POLO ontwierp woonzorgcentrum Ten Berch op een parkachtige kavel midden in een groot bouwblok in het hart van Oud-Berchem. De locatie ligt op loopafstand van winkels, tram- en bushaltes en andere voorzieningen, vlakbij het Albertpark. Het groene binnenterrein, dat ook grenst aan een school, wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van enkele fenomenale oude bomen nabij de Lange Boomgaardstraat. Een bijzondere locatie die vraagt om een royaal gebouw.

Harmonieuze integratie

Het ontwerp bestaat uit een langgerekt bouwvolume van drie verdiepingen dat zich door het groene perceel slingert. De volumetrische inplanting biedt vooral plaats aan de bestaande waardevolle bomen. Het gebouw biedt zo ruimte aan twee grote oude bomen en buigt zich vervolgens tussen de andere bomen door, waardoor interessante tussenruimten ontstaan, elk met een eigen status wat betreft 'openbaarheid'. Onder het gebouw bevindt zich een parkeergarage met opslag en technische ruimtes.

Een doorlaatbare plek

De twee bomen aan de Boomgaardstraat vormen een herkenningspunt, een deel van het 'collectieve geheugen' van deze plek dat absoluut behouden moest blijven. Doordat het gebouw zich aan de straatzijde terugtrekt, ontstaat een rustpunt als toegang tot het achterliggende groengebied. De combinatie met het uitzicht op het binnengebied initieert een hoge leesbaarheid en permeabiliteit van de site als geheel. De huidige private status wordt zo ruimtelijk vertaald naar een groene ruimte die zich letterlijk en figuurlijk op een gecontroleerde manier opent naar de buurt, inclusief een nabijgelegen school. Een plek die jong (school) en oud (woonzorgcentrum) samenbrengt, maar waar ook verdere synergie kan ontstaan met buurtbewoners of toevallige passanten die overdag gebruik kunnen maken van het doorlaatbare bouwblok.

Menselijke schaal

De slingervorm van het bouwvolume is niet alleen ingegeven door het behoud van de waardevolle groene ruimte, maar komt ook voort uit het respecteren van de stedenbouwkundige 45°-regel ten opzichte van de perceelsgrenzen. Bovendien presenteert de kromme figuur zich als een schijnbaar gefragmenteerd gebouw, in plaats van één monolithisch zorgcomplex. Op deze manier reageert de schaal op de context, terwijl het er ook voor zorgt dat de bewoners van het woonzorgcentrum niet het gevoel krijgen een anonieme zorgfabriek te zijn binnengestapt.

Huiselijke woonbeleving

Een bijkomend voordeel van dit gebogen volume is dat de circulatiegangen beperkt zijn in lengte en er overvloedig daglicht kan binnenvallen. De gemeenschappelijke ruimtes bevinden zich op de begane grond en zijn direct verbonden met een terras dat verlaagd is ten opzichte van het park. Zoals in een grote villa zijn de verschillende gangen met individuele kamers verbonden vanuit de eetruimte/cafetaria als een centrale 'woonkamer'. Voor elke woongroep is een aparte collectieve ruimte voorzien.

https://polo-platform.eu/architecture/ten-berch-residential-care-centre